Świadectwo pracy – podstawowy dokument, którym możemy potwierdzić nasze zatrudnienie u pracodawcy. Otrzymujemy go, gdy wygasa nasza umowa o pracę lub ulega rozwiązaniu. Co więcej powinniśmy wiedzieć o tym – wydawałoby się – oczywistym poświadczeniu? Jakie terminy jego wydania i otrzymania obowiązują pracodawcę oraz pracownika?
Podstawowe informacje i terminy
Zacznijmy od tego, że wydanie świadectwa pracy przez pracodawcę nie jest uzależnione od rodzaju umowy o pracę. W dniu ustania stosunku pracy – jako pracodawcy mamy obowiązek wydać świadectwo, jeśli nie zamierzamy zatrudnić pracownika w ciągu kolejnych 7 dni. Tyczy się to zarówno wypadku wygaśnięcia, jak i rozwiązania umowy przez którąkolwiek ze stron.
Obowiązek wydania świadectwa pracy ma charakter bezwzględny – pracodawca nie może uzależnić wydania tego dokumentu od jakiegokolwiek wykonania lub zaniechania wykonania obowiązków przez pracownika. Pracodawca nie może także zobowiązać pracownika do osobistego odebrania tego dokumentu, ani obciążyć go kosztami odbioru. Pracownik może dostarczyć upoważnienie przekazania świadectwa – osobiście lub drogą elektroniczną. W przypadku dalszej współpracy z danym pracodawcą, jako pracownicy możemy złożyć wniosek o wydanie świadectwa pracy za okres poprzedniego zatrudnienia, za który jeszcze nie otrzymaliśmy świadectwa. Pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.
Pracodawca jest zobowiązany wydać świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy. Będzie to: ostatni dzień wypowiedzenia (umowa o pracę z wypowiedzeniem); dzień złożenia drugiej stronie oświadczenia o rozwiązaniu umowy (umowa o pracę bez wypowiedzenia); ostatni dzień obowiązywania umowy o pracę, określony w umowie oraz ostatni dzień określony w porozumieniu dotyczącym rozwiązania umowy za porozumieniem stron.
Co zawiera dokument?
Warto rzucić światło także na to, jakie informacje zawiera świadectwo pracy i czy jego treść można modyfikować. Z dokumentu możemy dowiedzieć się o okresie zatrudnienia oraz wymiarze czasu pracy, rodzaju wykonywanej pracy, wykonywanej funkcji czy zajmowanym stanowisku. W świadectwie znajdą się także informacje dotyczące należnych pracownikowi odszkodowań, jego wykorzystanych urlopach (każdego rodzaju), a także o okresach, w których pracownik korzystał z ochrony okresu pracy, okresach nieskładkowych, zajęciach wynagrodzenia czy okresie odbytej służby wojskowej i wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach. Na żądanie pracownika jako pracodawcy musimy udostępnić informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia i uzyskanych kwalifikacjach.
Niedopatrzenia po stronie pracodawcy
Co w przypadku, gdy pracodawca nie wyda świadectwa pracy lub udostępni błędne? W związku z przedłużającym się okresem braku posiadania świadectwa i niemożności podjęcia zatrudnienia z tego powodu, pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody. w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni. Brak wydania pracownikowi świadectwa pracy w terminie to wykroczenie przeciwko prawom pracownika, za które pracodawcy grozi kara grzywny w wysokości od 1000 do 30000 zł.
Pracownik ma także prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania dokumentu.
W sytuacji gdy pracodawca nie prowadzi już działalności, w ramach której byliśmy zatrudnieni lub z innego powodu wytoczenie przeciwko niemu powództwa jest niemożliwe – przysługuje nam prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy lub jego sprostowania. Z takimi żądaniami można wystąpić przed upływem terminu przedawnienia.
Podsumowanie i wzór dokumentu
Dlaczego warto o tym wiedzieć? Ponieważ zarówno jako pracownicy, jak i pracodawcy powinniśmy znać swoje prawa i obowiązki. Świadectwo pracy mówi wiele zarówno o okresie naszego zatrudnienia, jest naszym dowodem zatrudnienia oraz wyczerpującym sprawozdaniem przebiegu naszej kariery. W interesie obydwu stron jest zadbanie o terminowe wydanie tak istotnej dokumentacji.
Poprawny i aktualny wzór świadectwa pracy można znaleźć w tym miejscu.
Podstawa prawna:
- 97- 99 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1862).