Do końca lutego 2021 roku każda spółka akcyjna i komandytowo-akcyjna powinna przeprowadzić obowiązkową dematerializację akcji papierów wartościowych. Po tej dacie akcje nie będą już miały formy tradycyjnego dokumentu, lecz będą zarejestrowane w formie wirtualnej w rejestrze akcjonariuszy, prowadzonym przez firmę inwestycyjną lub KDPW. Część terminów dotyczących dematerializacji została wydłużona w związku z sytuacją związaną z COVID-19, jednak ze względu na ilość obowiązków, nie warto odkładać w czasie tego obowiązku.
Dematerializacja akcji – konsekwencje
Dematerializacja akcji oznacza zastąpienie materialnych nośników papierów wartościowych zapisem w systemie teleinformatycznym. W zamian pojawi się obowiązek ujawniania akcji (i innych instrumentów finansowych) w rejestrze akcjonariuszy lub Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW). Co ważne, obowiązek dematerializacji dotyczy zarówno akcji imiennych, jak i akcji na okaziciela.
Od dnia 1 marca 2021 r. rejestr akcjonariuszy prowadzony będzie w formie elektronicznej przez dom maklerski, posiadający licencję na prowadzenie rachunków papierów wartościowych lub bank powierniczy.
Z chwilą dokonania dematerializacji akcji nastąpi także utrata anonimowości przez akcjonariuszy, a rejestr akcjonariuszy będzie jawny zarówno dla samej spółki, jak i każdego akcjonariusza tej spółki. Z kolei osoby trzecie nie będą miały możliwości uzyskania informacji o składzie akcjonariatu.
Rejestr akcjonariuszy będzie zawierał szereg informacji, w tym m.in. nazwisko i imię albo firmę akcjonariusza oraz adres jego zamieszkania lub siedziby, albo inny adres do doręczeń, a także adres poczty elektronicznej (jeżeli akcjonariusz wyraził zgodę na komunikację drogą mailową). Ochrona prywatności i danych osobowych akcjonariusza w tym zakresie będzie zapewniona poprzez możliwość podania w miejsce adresu zamieszkania adresu do doręczeń.
Dematerializacja akcji – terminy i sankcje
Aby skutecznie przeprowadzić ten złożony, kilkuetapowy proces, każda ze spółek objętych tym obowiązkiem powinna przeprowadzić szereg czynności do dnia 28 lutego 2021 roku.
Najważniejsze z nich to:
- do 30 września 2020 r. wybór przez Walne Zgromadzenie Spółki podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy oraz zawarcie z tym podmiotem umowy na świadczenie usługi prowadzenia rejestru;
- do 30 września 2020 r. – pierwsze z pięciu wezwań akcjonariuszy Spółki do składania dokumentów akcji w Spółce.
Jakie są konsekwencje prawne niewykonania w/w obowiązków?
- za brak wezwań do zwrotu dokumentacji z akcji członkom zarządu grozi kara grzywny do 20 000 zł,
- kara grzywny do 20 000 zł za brak prowadzenia rejestru akcjonariuszy lub nierejestrowania akcji w KDPW;
- członkowie zarządu podlegają także grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy, jeżeli dopuszczą do wydania przez spółkę od dnia wejścia w życie przepisów dokumentów na akcje, warranty subskrypcyjne, świadectwa użytkowe, świadectwa założycielskie lub na inne tytuły uczestnictwa w dochodach lub w podziale majątku spółki. Grzywna będzie jednoznaczna ze statusem osoby karanej, co oznaczać będzie m.in. zakaz wykonywania niektórych zawodów oraz potencjalne problemy w instytucjach finansowych;
- z dniem 1 marca 2021 roku wygasną dokumenty akcji niepoddane dematerializacji, a ich posiadacze stracą prawo do wykonywania praw z akcji. Akcje będą mieć jedynie charakter dowodowy przez 5 kolejnych lat, umożliwiając akcjonariuszom podjęcie działań w kierunku ich wpisu do rejestru akcjonariuszy.
Dematerializacja akcji. Na co zwrócić uwagę przy wyborze kancelarii prawnej?
Podczas wyboru kancelarii prawnej, warto zwrócić uwagę na zakres współpracy oraz etapy, podczas których kancelaria może wspomóc podmioty gospodarcze. Najważniejsze z nich to:
- doradztwo przy wyborze metody prowadzenia rejestru akcjonariuszy (przy współpracy z domem maklerskim lub bankiem, albo za pośrednictwem KDPW);
- kompleksowe wsparcie prawne w trakcie negocjacji i przygotowania do zawarcia umowy z podmiotem wybranym na potrzeby prowadzenia rejestru akcjonariuszy;
- przygotowanie pełnej dokumentacji korporacyjnej na potrzeby wdrożenia dematerializacji akcji (uchwały walnego zgromadzenia, wezwania do akcjonariuszy, weryfikacja projektów umów);
- przygotowanie i obsługa wezwań do akcjonariuszy;
- obsługa prawna procesu formalnego unieważnienia dokumentów akcji;
- wsparcie w komunikacji z bankiem lub domem maklerskim w procesie zbierania od akcjonariuszy dokumentów akcji.
Przystępując do procedury warto również zastanowić się, czy lepszą alternatywą dla dematerializacji nie jest przekształcenie spółki w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę osobową. Może to pomóc ograniczyć koszty oraz ułatwić funkcjonowanie spółki w przyszłości. Więcej na ten temat: https://kwkr.pl/dematerializacja-akcji-oferta/