Upadłość spółki cywilnej jest rozumiana inaczej, niż upadłość spółki kapitałowej czy spółki osobowej. Spółka cywilna to typ spółki, której upadłości ogłosić się po prostu nie da. Jest to niemożliwe nie ze względu na specjalne traktowanie takiej formy prowadzenia działalności gospodarczej (co ma miejsce w przypadku publicznych, samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej), lecz z tego względu na to, że spółka cywilna w rzeczywistości spółką nie jest.
Upadłość spółki cywilnej a zdolność do czynności prawnych
Spółkami – w rozumieniu kodeksu spółek handlowych – są spółki osobowe oraz kapitałowe. Te pierwsze, choć nie mają osobowości prawnej, mają zdolność do czynności prawnych, w tym zdolność upadłościową (i z tych właśnie powodów nazywane są "ułomnymi osobami prawnymi"). Te drugie natomiast mają pełną osobowość prawną. Z kolei spółka cywilna nie posiada żadnej zdolności do czynności prawnych. Spółka cywilna jest jedynie wewnętrzną umową pomiędzy wspólnikami.
Spółka cywilna a zdolność upadłościowa
Jako że spółka cywilna jest jedynie umową miedzy wspólnikami, to z kolei skutkuje brakiem zdolności upadłościowej tej formy przedsiębiorstwa. Otóż zdolność taką mają – uwaga – tylko jej wspólnicy. To wspólnicy, a dokładniej, każdy z nich będzie stroną postępowania upadłościowego, które toczyć się będzie na zasadach upadłości względem osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
W razie ogłoszenia upadłości wszystkich wspólników spółki cywilnej, sąd może połączyć do łącznego rozpoznania sprawy upadłościowe prowadzone wobec wspólników tej spółki. W postanowieniu o połączeniu spraw sąd wyznacza jednego sędziego-komisarza do wszystkich połączonych spraw. Sąd może również wyznaczyć jednego syndyka do wszystkich połączonych spraw, powołać jedną radę wierzycieli i wyznaczyć wspólne zgromadzenie wierzycieli. Sama spółka ulegnie rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości choć jednego wspólnika.
Upadłość spółki cywilnej a upadłość spółki jawnej
Warto porównać kwestię upadłości spółki cywilnej ze spółką jawną – która jest najbardziej zblizoną do spółki cywilnej (w rozumieniu kodeksu spółek handlowych). Otóż, spółka jawna ma odrębną wobec wspólników zdolność upadłościową. Oznacza to, że ogłoszenie upadłości wspólnika spółki jawnej nie będzie skutkować upadłością samej spółki, lecz jej rozwiązaniem skutkującym likwidacją. Wciąż jednak będzie ona mogła trwać pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli pozostali wspólnicy tak postanowią lub umowa spółki tak stanowi.
Jak zatem widać, spółka cywilna, również na polu prawa upadłościowego, zapewnią znikomą ochronę i niezależność finansową wspólników.
Warto zauważyć, że można ogłosić upadłość zmarłego wspólnika, jeżeli wniosek w tej sprawie został złożony w terminie roku od dnia śmierci (lub w przypadku zarządu sukcesyjnego termin ten może być wydłużony do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego). Wniosek może złożyć wierzyciel, zarządca sukcesyjny, a także spadkobierca oraz małżonek i każde z dzieci lub rodziców zmarłego, chociażby nie dziedziczyli po nim spadku.