W związku z wprowadzeniem do porządku dyrektyw 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych („Dyrektywa DCD”) oraz 2019/771 w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniająca rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylająca dyrektywę 1999/44/WE z 20 maja 2019 r. („Dyrektywa SGD”), polski ustawodawca jest zobowiązany włączyć postanowienia ww. dyrektyw do polskiego porządku prawnego. W bieżącym roku polski rząd przygotował 2 projekty nowelizacji ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z powyższym:
- jeden z projektów został przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości i wpłynął do Sejmu 29 czerwca br. (numer druku 2425),
- drugi autorstwa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Ministerstwa Rozwoju wpłynął 12 lipca (druk numer 2476).
Nowowprowadzone do porządku prawnego przepisy przewidują m.in. wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży w stosunku do konsumentów i odrębne uregulowanie tej materii w ustawie z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. W tym zakresie nowe przepisy mają na celu dostosowania polskich regulacji do dyrektywy SGD.
Legislacyjny bałagan
Warto nadmienić, iż organizacje reprezentujące przedsiębiorców wyraziły obawy o brak tzw. “legislacyjnego spokoju”, gdyż oprócz wcześniej wspomnianych projektów znajdujących się już obecne w Sejmie, pojawił się trzeci; tym razem rządowy, ingerujący w prawa dot. umów sprzedaży, regulaminy serwisów internetowych, czy też zasady prezentacji i reklamy produktów. Zastrzeżenia co do jego treści płyną od samych prawników, którzy wskazują na brak koordynacji, brak kooperacji w obradowaniu nad projektami, będącymi spójnym materialnie.
Jakie zmiany w projektach wprowadzają Dyrektywy DCD i SGD?
Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości wdraża dyrektywy DCD i SGD, a ustawodawca na mocy ich wprowadzenia przewiduje następujące zmiany:
- nowelizację zasad rękojmi i gwarancji, w szczególności wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży w stosunku do konsumentów (wymiana wadliwego towaru będzie zatem trudniejsza, ale zakup oprogramowania – łatwiejszy).
- modyfikację przepisów o rękojmi i przeniesienie ich do ustawy o ochronie praw konsumenta. Zmiana ta przewiduje dokonanie aktualizacji regulaminów oraz zastosowanie odpowiednich odesłań do właściwych im aktów prawnych.
Z kolei w przypadku projektu UOKiK główny nacisk jest wywierany na dyrektywę 2019/2161 („dyrektywa Omnibus” – więcej na ten temat mogą przeczytać Państwo w jednym z wpisów na stronie naszej kancelarii), zgodnie z czym na swej ważności zyska:
- obowiązek podania informacji, czy osoba oferująca produkty na platformie ma status przedsiębiorcy czy też nie,
- obowiązek informowania o najniższej cenie w ostatnich aktualizowanych 30 dniach przed planowaną obniżką;
- obowiązek poinformowania o zasadach plasowaniu produktów przedstawianych konsumentowi w wyniku wyszukiwania;
- rozszerzenie katalogu nieuczciwych praktyk rynkowych w każdych okolicznościach m.in. o działania przedsiębiorcy polegające na: podawaniu wyników wyszukiwania w odpowiedzi na wyszukiwanie internetowe konsumenta bez wyraźnego ujawnienia płatnej reklamy.
Kontrowersyjne vacatio legis
Kolejną kontrowersyjną kwestią jest krótki termin wejścia w życie planowanych Dyrektyw. Nawiązując do przedstawionego wcześniej bałaganu legislacyjnego brak koordynacji w obradowaniu nad ustawami tworzy ryzyko wprowadzenia wzajemnie wykluczających się przepisów i rozwiązań. Na podstawie art. 5 Projektu Ministerstwa Sprawiedliwości oraz art. 10 Projektu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów termin vacatio legis wynosi 14 dni od dnia ogłoszenia. Co więcej ustawodawca w uzasadnieniu stwierdza, że podane ramy czasowe są wystarczające, gdyż termin na implementacje unijnej dyrektywy do porządku krajowego został już przekroczony.
Alarmująca w tym przypadku pozostaje kwestia skutecznego poinformowania klienta o zmianie umowy, obniżki ceny w terminie 30 dni jak wskazują przepisy chociażby dyrektywa Omnibus. Dlatego też w przypadku vacatio legis ta kwestia może spowodować niemożność w skutecznym poinformowaniu klienta, co doprowadzi do kolejnych niejasności i braku porządku w funkcjonowaniu przedsiębiorstw. Rozwiązaniem wydaje się być połączenie obu projektów w jedną ustawę i ich wspólne procedowanie.
Źródła:
https://www.prawo.pl/biznes/nowelizacja-prawa-ochrony-konsumentow-vacatio-legis,516396.html
https://www.finanseicontrolling.pl/o-tym-sie-mowi/kolejne-zmiany-dla-branzy-e-commerce-nie-tylko-w-2022-roku-1
https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/09EDF5F3C31EE7B9C12588770039AC4F/%24File/2425.pdf
https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/E4E45216A03DCE28C1258885003291FC/%24File/2476.pdf
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 328, str. 7). https://sip.lex.pl/#/act/69264444
https://www.parp.gov.pl/component/content/article/76083:implementacja-tzw-dyrektywy-omnibus-zmiany-w-prawie-konsumenckim